چشم های ما مهمترین اندام بدن و عامل حس بینایی، حس غالب ما در ارتباط با جهان است. به همین دلیل محافظت از چشم ها در برابر آسیب های احتمالی، امری بدیهی است. عینک های آفتابی برای محافظت از چشم در برابر اشعه ماورابنفش نور خورشید به تولید و استفاده انبوه رسیده‌اند. امروزه کمتر کسی را می‌بینیم که صرف نظر از طبقه اجتماعی، شغل و ... به درک لزوم استفاده از عینک آفتابی نرسیده باشد یا از آن استفاده نکند. اما فقط عینک آفتابی ای می‌تواند برای چشمان شما مفید باشد که شاخص محافظت در برابر پرتو ماورابنفش را داشته باشد. در غیر این صورت، نه تنها استفاده از عینک آفتابی مفید نیست، بلکه بسیار مضر نیز خواهد بود.

دستگاه تست یو وی عینک، ابزاری است که برای سنجش میزان محافظت عدسی عینک در برابر اشعه ماورابنفش به کار گرفته می‌شود. در این مقاله شما را با پرتو ماورابنفش، دستگاه تست یو وی و روش های تست عینک آفتابی آشنا می‌کنیم.

تشخیص عینک آفتابی اصل

شاید بهتر باشد قبل از آن که به روش های تشخیص عینک آفتابی اصل بپردازیم، کمی راجع به معنی اصل بودن عینک آفتابی صحبت کنیم. اصل بودن عینک آفتابی به چه معناست؟ آیا منظور شما از اصل بودن عینک آفتابی، اورجینال بودن برند آن است؟ یا شاید منظور شما با کیفیت بودن عدسی و فریم عینک آفتابی یا اطمینان یافتن از محافظت عینک آفتابی در برابر اشعه یو وی است؟

در این مقاله منظور ما از عینک آفتابی اصل، عینکی است که قابلیت محافظت چشم در برابر اشعه ماورابنفش را دارد. هر عینکی که نتواند این محافظت را ایجاد کند، عینک آفتابی استاندارد و اصل نمی‌باشد. اولین و مهمترین معیار استاندارد بودن و اصل بودن یک عینک آفتابی، قدرت آن در فیلتر کردن اشعه ماورابنفش و جلوگیری از ورود آن به داخل چشم است. همراه ما باشید تا کمی راجع به پرتو ماورابنفش یا یو وی بخوانیم. بدین ترتیب بهتر متوجه اهمیت معیار یو وی در عینک آفتابی می‌شوید.

UV یو وی چیست؟

اشعه ماورابنفش (Ultraviolet) یا به اختصار UV (یو وی) بخشی از گستره امواج الکترومغناطیسی است که در نور خورشید وجود دارد. پرتو UV  تقریبا شامل 10 درصد تمام امواج منتشر شده از سطح خورشید است که از طول موج 100 تا 400 نانومتر را در بر می‌گیرد. این فرکانس ها برای چشم انسان قابل دیدن نیست، اما برخی از حشرات و پرندگان می‌توانند آن را ببینند.

خورشید مهمترین منبع طبیعی تولید پرتو فرابنفش است. سایر منابع دیگر از قبیل قوس الکتریکی در جوشکاری، اجسام بسیار داغ، لامپ های بخار جیوه، لامپ سیاه، لامپ های رشته ای، ال ای دی های فرابنفش، لیزرها و لامپ اگزایمر نیز یو وی تولید می‌کنند. بخشی از طول موج های این اشعه در هنگام ورود نور خورشید به زمین، توسط جو زمین و اتمسفر جذب می‌شود و به ما نمی‌رسد. اما برخی دیگر از طول موج های آن از اتمسفر عبور کرده، وارد زمین شده و قابلیت عبور از بدن ما به ویژه پوست و چشمان ما را دارد. در بررسی تاثیرات اشعه ماورابنفش بر سلامتی انسان و محیط زیست، آن را بر اساس شدت به سه گروه A، B و C تقسیم می‌کنند.

از شیشه معمولی فقط UVA عبور می‌کند. UVA کمترین انرژی را دارد و کم ضررترین نوع نور یو وی است. این بخش از یو وی، نور سیاه نیز نامیده می‌شود که توانایی ایجاد درخشندگی و انتشار نور مرئی در مواد فلورسنت در تاریکی است. UVA در ایجاد نور شب تابی یا فلورسانس کاربرد دارد. باعث پیری زودرس و چین و چروک در پوست می‌شود.

UVB برای آسیب رساندن به بافت های زیستی یا موجودات زنده و دلیل ایجاد سرطان پوست شناخته شده است. تغییر جزئی در ضخامت لایه ازون می‌تواند خطر افزایش سرطان پوست را به واسطه ورود بیشتر UVB به زمین گسترش دهد.

UVC مضرترین دسته پرتو فرابنفش است که خوشبختانه توسط لایه ازون جذب می‌شود. به علت قدرت بالای آن در تخریب سلولی، از طول موج های UVC تولید شده به صورت مصنوعی، برای کشتن میکروب ها و ضدعفونی کردن سطوح، هوا، مواد خوراکی و فاضلاب استفاده می‌شود.

مقادیر کم یو وی و برخی طول موج های آن می‌تواند برای سلامتی بدن انسان مفید باشد. از جمله تاثیرات مثبت قرار گرفتن در معرض تابش UVB، تحریک پوست برای تولید ویتامین D است. از دیگر فواید یو وی می‌توان به استفاده از آن در ضدعفونی کردن آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی اشاره کرد. اما حضور طولانی مدت در مقابل تابش فرابنفش می‌تواند احتمال ابتلا به آسیب های حاد و مزمن پوستی، بینایی و حتی تخریب کلی سیستم ایمنی بدن را به دنبال داشته باشد. به دلیل عمق نفوذ بسیار کم پرتوهای فرابنفش، مهم ترین اندام در معرض خطر، پوست و چشم ها هستند. این آسیب ها در پوست می‌تواند از یک آفتاب سوختگی معمولی تا لکه های پوستی، چین و چروک، افتادگی پوست، پیری زودرس و سرطان پوست متغیر باشد. لوسیون ها و کرم های ضدآفتاب با شاخص SPF ، لباس های با پوشش یو وی با شاخص UPF و عینک آفتابی با شاخص UV 400، جزو اقدامات اقدامات پیشگیرانه ما برای کاهش آسیب ناشی از پرتو یو وی هستند.

قرار گرفتن چشم ها به مدت طولانی در معرض پرتو یو وی می‌تواند باعث ایجاد آسیب های چشمی مانند آب مروارید، ناخنک، تباه شدگی ماکولا، برف کوری و حتی نابینایی گردد. پوشش حفاظتی چشم ها برای کسانی که به مدت طولانی در معرض تابش یو وی قرار دارند، قویا توصیه می‌شود. به طور ویژه جوشکارها برای محافظت چشمان خود در برابر UV ایجاد شده در اثر قوس الکتریکی، همچنین کوهنوردان و اسکی بازان برای مراقبت چشم در برابر افزایش مواجه با یو وی در ارتفاعات، باید از عینک های محافظ با حداکثر توان فیلتر کردن نور یو وی استفاده کنند. به جز گروه های پرخطر، استفاده از عینک آفتابی استاندارد در استفاده روزانه، برای کاهش آسیب های چشمی ناشی از یو وی یک الزام درمانی است. خورشید یک تهدید روزانه و همیشگی است. در 7 دلیل که چرا باید عینک آفتابی بزنیم، برای دانستن دلایل درمانی و زیبایی استفاده از عینک آفتابی همراه ما باشید. عینک آفتابی مناسب و استاندارد، مانع به وجود آمدن آسیب های یو وی به چشم می‌شود.

عینک آفتابی اصل

همانطور که گفتیم در این مقاله از معیار یو وی برای اصل بودن عینک آفتابی استفاده می‌کنیم. البته که معیارهای دیگری در تعیین اصل بودن عینک آفتابی شما دخیل هستند. از این معیارها می‌توان به جنس عدسی، کیفیت عدسی (خش، اعوجاج و موج دار بودن عدسی)، جنس و کیفیت فریم، علائم حک شده فریم و عدسی، انسجام ساخت، لوگوهای اختصاصی برندهای اورجینال، شناسنامه عینک و ... اشاره کرد.

بر اساس معیار یو وی و با توجه به توضیحاتی که درباره پرتو فرابنفش داده شد، عینک آفتابی استاندارد و اصل عینکی است که عدسی های آن قابلیت جذب پرتو فرابنفش را داشته باشد. این عینک باید بتواند حداکثر طول موج پرتو UVA یعنی تا 400 نانومتر را پوشش دهد و از عبور و ورود یو وی به داخل چشم جلوگیری کند.

اگر عدسی عینک آفتابی این قابلیت را نداشته باشد، قرار دادن آن عینک آفتابی در مقابل چشمان شما، می‌تواند بسیار آسیب زننده باشد. شاید تصور کنید استفاده از یک عینک آفتابی غیر استاندارد در بدترین حالت فقط مشابه زمانی باشد که هیچ عینکی استفاده نمی‌کنید. اما اینگونه نیست و آسیب ناشی از یک عینک آفتابی غیر اصل، بیشتر از این است که هیچ عینک آفتابی استفاده نکنید. آیا برایتان سوال است که چرا؟ دقت داشته باشید که رنگ عدسی عینک های آفتابی اغلب تیره و حتی مشکی است. زمانی که این عینک ها جلو چشمان شما قرار می‌گیرد، نور ورودی به چشم را کاهش داده و شبیه اتاق تاریک برای چشم عمل می‌کند. مردمک های چشمان ما به صورت طبیعی و اتوماتیک در محیط های تاریک بازتر شده و در محیط های روشن تنگ می‌شود. حالا تصور کنید که شما با عینک تیره، سایز مردمک چشم خود را افزایش داده‌اید و به این ترتیب پنجره چشمان خود را به طور کامل در مقابل نور خورشید که حاوی یو وی است باز می‌کنید، در حالی که عدسی عینک شما قدرت جلوگیری از ورود یو وی را نداشته باشد. چه اتفاقی می‌افتد؟ بله، بیشتر از زمانی که عینک نداشتید یو وی وارد چشمان شما می‌شود. به همین دلیل است که بارها بر تاثیر عینک آفتابی نامناسب بر چشم تاکید می‌کنیم.

امروزه که استفاده از عینک آفتابی نسبت به گذشته به طور بی سابقه ای رواج یافته و جا افتاده است و حتی توصیه می‌شود که از عینک آفتابی برای بچه ها نیز استفاده گردد، لازم است که از ضد یو وی بودن این عینک ها اطمینان پیدا کنیم. بهترین راه تشخیص مقدار یو وی عینک استفاده از یو وی متر و دستگاه های تست یو وی است.

تست یو وی عینک در خانه

بهترین و دقیق ترین روش تست یو وی عینک آفتابی، استفاده از دستگاه های استاندارد و تایید شده تست یو وی است. اپتومتریست ها در مطب خود دستگاه لنزومتر و نیز یو وی سنج دارند. لنزومترهای دیجیتال مدرن در مطب های اپتومتری، علاوه بر تشخیص میزان محافظت عدسی در مقابل پرتو UV، می‌تواند میزان اعوجاج عدسی و کیفیت اپتیکی آن را نیز بررسی کند. علاوه بر لنزومترهای دیجیتال، انواع مختلف دستگاه تست یو وی برای بررسی میزان محافظت یو وی عینک های آفتابی وجود دارد. این دستگاه های تست یو وی در نزد اپتومتریست ها و همچنین عینک ساز ها وجود دارند و شما می‌توانید با مراجعه به مراکز معتبری که مجوز فروش عینک دارند و از تجهیزات استاندارد و به روز استفاده می‌کنند، از مقدار یو وی عینک آفتابی خود مطمئن شوید.

بعد از دستگاه، برخی روش های اصطلاحا خانگی تست عینک آفتابی وجود دارد. ما تایید نمی‌کنیم که روش هایی که در ادامه خدمت شما مطرح می‌شود، صد در صد دقیق باشد. همانطور که در بخش UV توضیح داده شد، پرتو یو وی فقط یک طول موج خاص نیست و شامل طیفی از طول موج ها است. پس دقیق ترین تست یو وی عینک،  با استفاده از دستگاه تست UV استاندارد انجام می‌شود.

یکی از ساده ترین روش های تست یو وی عینک آفتابی بدون دستگاه، با استفاده از یک عینک طبی فوتوکروم انجام می‌شود. عدسی های عینک های فوتوکروم دارای خاصیتی هستند که وقتی در مقابل نور آفتاب قرار می‌گیرند به رنگ تیره (دودی، قهوه ای و فوتوکروم با رنگ های فانتزی) درمی‌آیند. در واقع علتی که باعث این تغییر رنگ می‌شود، پرتو یو وی موجود در نور خورشید است. به همین دلیل است که زمانی که این عینک ها در داخل ماشین قرار بگیرند (شیشه جلوی ماشین مانع ورود UV است) تغییر رنگ نخواهند داشت. حالا با یک تست ساده می‌توانید یو وی عینک آفتابی خود را چک کنید. اگر عینک آفتابی شما دارای پوشش محافظ UV باشد، یعنی قاعدتا نباید اجازه دهد که پرتو یو وی از عدسی های آن عبور کند. پس می‌توانید عینک آفتابی خود را روی عینک طبی فوتوکروم قرار دهید و آن ها را مقابل نور آفتاب یا نور لیزر یو وی قرار دهید (در صورت استفاده از لیزر یو وی مراقب باشید که به آن نگاه نکنید). اگر عدسی فوتوکروم تغییر رنگ نداد، یعنی سد مقابل آن (عینک آفتابی) به درستی عمل می‌کند و اجازه نداده است که یو وی از آن عبور کند و به عدسی فوتوکروم برسد.

تست یو وی عینک با عکس

تست هایی که با عکس و تصاویر خاص و برای بررسی عینک آفتابی صورت می‌گیرد، در واقع برای بررسی خاصیت پلاریزه بودن عینک آفتابی می‌باشد. UV عینک آفتابی را نمی‌توان با استفاده از عکس تشخیص داد. آنچه که تحت عنوان تشخیص عینک آفتابی اصل با عکس و موبایل صورت می‌گیرد، در واقع تشخیص پلاریزه بودن عینک آفتابی است. بهترین راه برای مطمئن شدن از یو وی عینک آفتابی استفاده از دستگاه تست یو وی است.